İncir  bitkisi ve meyvesi

İncirle ilgili öğrendiğinizde çok şaşıracağınız gerçekleri sizler için derledik :

Resim – 1

İncir, Akdeniz iklimine özgü bir meyve olup, hem besin değeri hem de ticari potansiyeli açısından büyük öneme sahiptir. Lif, vitamin ve mineral bakımından zengin olan bu meyve, sindirim sistemine katkıda bulunmasının yanı sıra bağışıklık sistemini destekleyici özellikler taşır. Türkiye, dünya genelinde incir üretiminde lider konumda olup, özellikle Aydın ve çevresinde yetiştirilen “Sarı Lop” çeşidi, kalite ve lezzet açısından öne çıkmaktadır. İncir, taze tüketiminin yanı sıra kurutularak da değerlendirilmekte ve bu haliyle uzun süre saklanabilmektedir. Bu özellikleri sayesinde hem yerel hem de uluslararası pazarda talep görmektedir.

İncirler, genellikle meyve olarak bilinse de aslında bir çiçektir. Ancak incirlerin çiçek yaprakları bulunmaz çünkü normal çiçeklerin aksine yaprakları ters büyüyecek şekilde evrimleşmişlerdir. Bu özellikleriyle oldukça ilgi çekici bir bitki türü olan incirler, aynı zamanda içlerinde incir arısı ölüsü barındırırlar.

Yediğimiz her incirin içinde, incirin oluşmasını bu meyvenin oluşmasını sağlayan bir incir arısı bulunur. İncirler, incir arısı olmadan döllenemezler ve yediğimiz incir şekline dönüşemezler. Dişi incir arısı, incirin altında bulunan küçük delikten girdikten sonra kanatları kopar bir daha dışarı çıkamaz. İçeriye bıraktığı yavrular ise boyutları sayesinde dışarı çıkarlar.

HER İNCİRİN İÇİNDE BİR ARI ÖLÜSÜ BULUNUYOR

Resim — 2

İncir arıları, incir olmadan türlerini devam ettiremez, çünkü larvalarını doğada onlara tek uygun üreme ortamı sunan incirin içine bırakmak zorundadır. İçeride kalan dişi arı, incirin salgıladığı fisin enzimi ile proteinlerine parçalanır ve meyvenin öz maddesine karışır. Yani yediğimiz her incir ile bir incir arısını da yemiş oluruz. Bir başka deyişle incir, doğanın bir kural ihlalidir. Üremek için kurban edilmiş bir eşek arısına ya da içinde ölen bir böceğe ihtiyaçları vardır.

Resim — 3

ARILAR NASIL İNCİRİN İÇİNDE ÖLÜYOR?

Olgunlaşmamış meyvenin içindeki dişi çiçekleri tozlaşmaya hazır olduğunda, incir meyvesi kendi türüne özgü incir arısını adeta “baştan çıkaran” bir koku salgılamaya başlar. Ama bu koku, incir arısının sadece dişilerini kendisine çeker. Kokuyu takip eden dişi arılar, incir meyvesini bulurlar ve her incirin dibinde bulunan daracık açıklıktan zar zor içeri girerler. Bu açıklık öylesine dardır ki, dişi arılar meyvenin içine girene kadar kanatlarını ve antenlerini sürtünme nedeniyle kaybedebilir. Ama bu önemsizdir, çünkü dişinin artık antenlere veya kanatlara ihtiyacı olmayacaktır.

Meyvenin içinde yavaş yavaş ilerleyen dişi arı, yumurtalarını gelecekte tohum olacak çiçeklere bırakır. Bu sırada, kendisinin doğmuş olduğu önceki incir meyvesinden üzerine yapışan polenleri de incirin içindeki bu yolculuğu sırasında yeni incire aktarmış olur. Bu polenler, arının sadece yumurta bıraktığı çiçeklerin değil, ulaştıkları bütün çiçeklerin döllenmesini sağlar. Yumurta bırakılan çiçekler kolay kolay gelişemezler; ancak polenlerin bütün çiçeklere ulaşabiliyor olması, incirin öyle veya böyle yeterli sayıda tohum üretebilmesini sağlar.

Bu, dişi arının sonudur. Artık yumurtalarını güvenli bir şekilde bıraktığı için, evrimsel görevini tamamlar ve ölür. (Kaynak: Evrim Ağacı – Fotoğraflar: AA

—İncir arısı ki buna  incir  sineği ya da sadece  özel  sinek te denebilir. Pratikten bildiğimiz kadarıyla  zeytin ve incir yetişme alanları  aynıdır. Gene bildiğimiz kadarıyla zeytin tohumları biraz büyüyüp te yağ toplamaya başladığı zaman bir tür sinekler ( belki de aynı sinekler ) zeytin meyvelerinin yağlarıyla beslenmek için  onları yaralar , zarar verir. Bu yüzden Akdeniz  ve ege bölgesinde çiftçiler  bir tarlaya  zeytin fidanları diktiği zaman tarlanın etrafına da  incir ağaçları dikerler. Neden ?  Ki  zeytinlere zarar veren  sinekler , incirlerin salgıladığı özel  sıvıları  tercih ettiğinden  orya  giderler. Böylece   bu incir sineği  dediğimiz arılar hem zeytin meyvelerine zarar vermez hemde , incirlerin döllenmesini sağlar.

Gene Çukurova da  çocukluğumuzda olgun ve bilgili çiftçiler  yaban incirlerinden topladıkları kozolakları  bir ipe dizerler ve incir ağacının birkaç tarafına  adeta kolye gibi  asarlardı. Böylece ne yaptıklarını sorduğumuz da ;  bize böylece  incirlerin döllenmesine yardımcı oluyoruz derlerdi. Şimdi anlıyoruz ki  O yaban incirleri içinde ki  sinek larvaları  büyüyor ve  dışarı çıkıp etrafın incir sineği oluşmasına yardımcı oluyor , işte  bu sineklerde incirlerin döllenmesine ve meyvelerin bol olmasına  sebeb oluyorlarmış. .

Yerelden evrensele , dergi araştırma gurubu